Çin, Ukrayna’dan bazı Çinli şirketlerin derhal listeden çıkarılmasını talep ederek onları “savaşın uluslararası destekçileri” olarak nitelendirdi. Çin hükümeti, kendi işletmelerinin bu listeye dahil edilmesine şiddetle karşı çıktığını belirterek, Ukrayna’dan kusur olarak gördüğü bu durumun düzeltilmesi ve ortaya çıkabilecek olumsuz sonuçların hafifletilmesi için acilen harekete geçmesini istedi.
Talep, Çin’in Kiev büyükelçisinin geçen ay Ukraynalı yetkililere Çinli şirketlerin listeye dahil edilmesinin iki ülke arasındaki ilişkilere zarar verebileceğini söylediği yönündeki bir raporun ardından geldi. Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü bu olumsuz etkilerin neler olabileceğine ilişkin ayrıntılı bilgi vermedi.
Pekin’in Moskova ile yakın ilişkisine ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline karşı eleştirel olmayan tutumuna rağmen Çin, tüm ulusların egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün korunması gerektiğini savundu ve çatışmaya arabuluculuk yapmayı teklif etti.
Ukrayna’nın listesinde 14’ü Çinli olmak üzere 48 küresel şirket yer alıyor. Bu şirketler, ticari faaliyetleri aracılığıyla Rusya’nın askeri çabalarına dolaylı olarak destek vermek veya katkıda bulunmakla suçlanıyor. Listede, Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC), Çin Petrokimya Şirketi (Sinopec Grubu) ve Çin Ulusal Offshore Petrol Şirketi (CNOOC) başta olmak üzere büyük Çin enerji şirketleri yer alıyor.
Sinopec ve CNOOC yorum taleplerine yanıt vermezken CNPC listeyi kabul etti ancak bunun yeni bir gelişme olmadığını belirtti. Kara liste, Ukrayna Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Ajansı tarafından küresel tedarik zinciri unsurlarını Rusya ile iş yapmayı bırakmaya teşvik etmeyi amaçlayan bir prestij aracı olarak tanımlanıyor.
Çoğunlukla Rusya’nın müttefiki olarak görülen Çin, Ukrayna’ya barışa yönelik diplomatik çabaları destekleme çağrısında bulundu. Rusya’nın 24 Şubat 2022’deki geniş çaplı işgalinden önce Çin, Ukrayna’nın en büyük ticaret ortağıydı ve Ukrayna tahılının, ayçiçek yağının ve demir cevherinin önemli bir alıcısı olmaya devam ediyor.
Listede yer alan şirketler açısından hiçbir hukuki sonucu bulunmayan kara listede, Çin ve Rus şirketlerinin özellikle Moskova’nın önemli bir gelir kaynağı olan petrol ve gaz sektöründeki kapsamlı işbirliğini eleştiriyor.
Ukrayna, Rusya ile yaşadığı çatışma sırasında dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin’i yabancılaştırmamak konusunda dikkatli davrandı ve defalarca Çin’den Kiev’in barış girişimlerine katılmasını istedi. Çin geçen yıl Cidde’de üst düzey bir toplantıya katılmış olmasına rağmen sonraki toplantılara katılmamıştı.
Çin, artık faaliyette olmayan BM aracılı tahıl koridoru aracılığıyla Ukrayna’nın gıda ihracatının ana alıcısıydı. Toplam 30 milyon tonun yaklaşık 7,9 milyon tonu bu koridor üzerinden Çin’e taşındı. Ukrayna’nın geçtiğimiz Ağustos ayında oluşturduğu yeni Karadeniz nakliye koridoru kapsamında, gıda ve hammaddeler de dahil olmak üzere ülkenin deniz ihracatının yaklaşık %30’u Çin’e gönderildi.
Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Sun Weidong geçtiğimiz günlerde Ukrayna’nın Pekin Büyükelçisi ile bir araya gelerek karşılıklı kaygıları ele aldı. Sun, her iki ülkenin de birbirine saygı duyması ve samimi davranması gerektiğini vurguladı.
Reuters bu makaleye katkıda bulunmuştur.
Bu makale yapay zeka desteğiyle oluşturulmuş, tercüme edilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şartlar ve Koşullarımıza bakın.
